cocuklarda inatlasma..

ÇOCUKLARDA İNATLAŞMA İLE BAŞAÇIKMANIN YOLLARI


Çocuklarda inatlaşma her yaş döneminde görülür. Bağımsız birer
birey olduklarının farkına varmaya başlamaları ve dünyayı keşfetme
merakları bu inatlaşma sürecini tetikler. Çocuklar anne-babaları ve çevresindekiler
ile ayırım yapmaksızın her zaman ve her konuda çatışmaya girebilirler. Çocuların
bir inatlaşma nöbeti süresince fikir değiştirdiğine tanık olabilirsiniz.
Bazen, neyi isteyip neyi istemediğini bile anlayamazsınız. Örneğin, acıkmıştır
ama evdeki yemeği yememekte direnir, hamburger ister, hamburgerciye gidersiniz,
ben bundan istememiştim ötekinden al diye tutturur, öteki menüden alırsınız
başka bir bahane bulur vs. Birinizden biri yenik düşene kadar devam eder bu sürtüşme.
Çocuğunuzun inatlaşma dönemlerinde her iki tarafın da amaçlarını açıkça
ortaya koymaya çalışın. Sizin amaçlarınız çok çeşitli olabilir; ona
yemek yedirmek, bir oyuncakçının önünden geri çekmek, ablasının odasından
çıkmasını sağlamak veya uyutmak. Onun ise tek bir amacı vardır; sizin
dediğinizin tersini yapmak. Ancak bu şekilde size kendisinin bağımsız
bir birey olduğunu, kendi tercihlerini kendisinin yapabildiğini kanıtlayacaktır.
Pek çok anne-baba bunun farkında olmadığı için çocuklarıyla gereksiz
yere çatışmaya girer ve kendilerini de çocuklarını da yıpratır. Daha da
kötüsü bazı çocuklar bunu bir alışkanlık haline getirirler, daha ilerki
yaşlara taşırlar ve/veya anne-baba bu çatışmalara çözüm olarak şiddete
başvurmaya başlar. Kısacası çok küçük yaşlarda başlayan ve çocukların
gelişiminde çok doğal olan inatlaşma, anne-baba ve çocuk arasındaki bir
iletişimsizliğin başlangıç noktası olabilir ve bir kısırdöngüyle son
bulabilir.

Çocuğunuzla çatışmaya girdiğinizde yapmanız gerekenler şöyle sıralanabilir;

1. Her şeyden önce bu durumda soğukkanlılığınızı korumaya çalışın.
Derin bir nefes alın ve içinizden "O sadece bir çocuk" deyin. Öfkeli
bir tavır takınmayın, yumuşak ve uzlaşmacı bir ses tonuyla konuşmaya özen
gösterin. Kesinlikle başarısız olacağınızı aklınıza getirmeyin.
2. Sahada olmadığınızı ve futbol oynamadığınızı unutmayın;
her ikiniz de kazanabilir, her ikiniz de amacınıza ulaşabilirsiniz. Amacınız
ona, kimin güçlü kimin güçsüz olduğunu ispatlamak değil, o anda elde
edemeyeceği bir şeyden vazgeçmesini sağlamak olmalı.
3. İstediği şeyi neden yapamayacağınızı basit bir şekilde açıklayın
ve bu açıklamayı yaparken mutlaka bu durumdan dolayı ne kadar üzgün olduğunuzu
belirtin. Onun istediği şeyi sizin de istediğinizi ama koşulların buna izin
vermediğini söyleyin. Duygularını paylaştığınızı bilmek onu hem
rahatlatacak, hem de sizi ona karşı sürekli engeller koyan bir düşman
olarak görmesini engelleyecektir.
4. Ona kararlı ve tutarlı, fakat mutlaka sevecen bir tavırla yaklaşın.
Önce "hayır" dediğiniz bir şeye sonradan "evet" derseniz
çocuğunuz bunu size karşı sürekli kullanmaya başlayacaktır. Başka zaman
ve durumlarda da siz pes edene kadar da sizinle çatışmaya devam edecektir.
5. Ona gerekli açıklamaları yaptıktan, üzgün olduğunuzu söyledikten
ve bu konuda kararlı olduğunuzu hissettirdikten sonra biraz zaman tanıyın.
Bir süre sonra yeniden istediğini elde etmek konusunda sizinle inatlaşmaya başlarsa
hiç tepki vermeyin. Birkaç denemeden sonra vazgeçecektir.
6. Çocuğunuz herşeye rağmen sizinle inatlaşmaya devam ediyorsa,
dikkatini istediği şeyden başka bir noktaya çekmeye çalışın. Bu bir çizgi
film, bir kuş, bir kedi, sevdiği bir yiyecek veya oyun vb. herhangi birşey
olabilir. Çocuğunuz sakinleşene kadar ilgisini çekebilecek değişik
alternatifler deneyebilirsiniz. Bu küçük yaştaki çocuklarda daha çok geçerlidir.
Ancak, okul yaşına kadar, hatta bazen daha sonrasında bile bu yöntemin yararını
görebilirsiniz.
7. Çocuğunuza seçenek sunun, böylece onu bağımsız bir birey
olarak tanıdığınızı, onun kararlarına saygı duyduğunuzu düşünecektir.
Kendisiyle ilgili kararları verebildiğini ve onun seçimine öncelik tanındığını
düşünerek inatlaşmaktan vazgeçecektir. Siz de makul bir kaç seçenekten
birini kabul ettirebildiğiniz için kendinizi rahat hissedeceksiniz. Sunduğunuz
seçenekler ne kadar az olursa çocuğunuzun karar verme süresi de o kadar kısa
olur. Sunduğunuz seçeneklerin, herhangi birinin seçilmesi durumunda onayladığınız
seçenekler olmasına dikkat edin ki, yeniden bir anlaşmazlık yaşamayasınız.

Çocuğunuza sizden ne beklediğini sorun: bir konu hakkında tavsiyenizi mi, sessizce kendisini dinlemenizi mi, duyguları konusunda yardım etmenizi mi yoksa bir probleminin çözümünü mü?

Çocuklar taklid ederek öğrenir, dolayısıyla nasıl bir örnek olduğunuza dikkat edin. Çünkü çocuklar öfkenin nasıl kontrol edildiğini, problemlerin nasıl çözüldüğünü yada negatif duygular ile nasıl başedildiğini size bakarak öğrenir.

Çocuğunuz ile konuşun—ders vermeyin, eleştirmeyin, tehdit etmeyin yada duygularını incitecek sözler sarfetmeyin.

Çocuklar kendi seçimlerinden öğrenir. Sonuçları tehlikeli olmadığı sürece onun yerine karar almaktan kaçının. Bırakın kendi kararlarını kendi almayı öğrensin.

Çocuğunuz sorunun sadece küçük bir kısmını anlatarak sizi test ediyor olabilir. Ne söylediklerini dikkatle dinleyin, daha fazla konuşmak için cesaretlendirin ve bütün hikayeyi duymadan peşin yargıya varmayın.

Dinlemek ve konuşmak çocuğunuz ile sağlıklı bir ilişki kurabilmenin en önemli anahtarıdır. Başka sorunlarla uğraşırken çocuklarla sağlıklı bir iletişimi korumak zor olabilir fakat kendi sorunlarınızın çocuğunuzun yaşadıklarından daha önemli olduğunu düşünmeyin. Çocuklar karşılaştıkları sorunlarla başetmek için gereken bilgi ve beceriye sahip değiller dolayısıyla onların yaşadığı sorunları küçümsemeyin

zevkle okudum çoçuık insanın tek meyvesidir onlada inatlaşarat çürütmeyelimm